Zanim możliwe będzie kopanie fundamentów i stawianie ścian, każda inwestycja powinna być poprzedzona uzyskaniem pozwolenia na budowę. Wielu nowych inwestorów może zastanawiać się, jakie formalności związane są z jego otrzymaniem. Ile kosztuje pozwolenie na budowę domu? Kto wydaje pozwolenie? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziecie w poniższym artykule.
Pozwolenie na budowę — co to jest?
Pozwolenie na budowę to oficjalny dokument wydawany przez właściwe organy administracyjne lub urząd budowlany, który upoważnia do przeprowadzenia określonego projektu budowlanego, np. budowę domu jednorodzinnego lub innego obiektu. Jest to forma zgody na rozpoczęcie prac budowlanych zgodnie z zatwierdzonym projektem oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami budowlanymi i regulacjami.
Kiedy wymagane jest zezwolenie na budowę?
W Polsce zezwolenie na budowę jest wymagane w przypadku większości projektów budowlanych, które przekraczają określone kryteria. Przepisy regulujące wymagania dotyczące zezwolenia na budowę można znaleźć w ustawie Prawo budowlane i jej przepisach wykonawczych. Cele budowlane, dla których konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę to m.in.:
- Nowe budynki: Wszystkie projekty nowych budynków, niezależnie od rodzaju inwestycji (mieszkalne, komercyjne, przemysłowe itp.).
- Rozbudowa i przebudowa: W przypadku znaczących zmian w istniejącym budynku, takich jak rozbudowa, przebudowa, zmiana konstrukcji nośnej czy zmiana przeznaczenia, konieczne jest uzyskanie zezwolenia. Zalicza się do tego nawet wymiana dachu – pozwolenia również mogą być tutaj potrzebne.
- Prace infrastrukturalne: Projekty infrastrukturalne, takie jak drogi, mosty, tunele, linie kolejowe, systemy kanalizacyjne i wodociągowe, również podlegają wymogom uzyskania zezwolenia na budowę. Dotyczy to również prac wprowadzających zmiany w warunkach zabudowy jak budowa instalacji gazowych, elektrycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych czy cieplnych.
- Budynki użyteczności publicznej: Budynki użyteczności publicznej, takie jak szpitale, szkoły, urzędy, obiekty sportowe czy kulturalne, wymagają zezwolenia ze względu na szczególne wymogi bezpieczeństwa i dostępności. Jest to ważne również w przypadku dysponowania nieruchomością wpisaną do rejestru zabytków.
- Budowa w okolicach obszarów chronionych: Budowy w pobliżu obszarów chronionych, jak parki narodowe, obszary Natura 2000 czy zabytki, mogą wymagać dodatkowych zezwoleń i uzgodnień związanych z ochroną środowiska i dziedzictwem kulturowym.
Sprawdź również: Projekty domów parterowych, co warto wiedzieć wybierając bungalow?
Ile kosztuje pozwolenie na budowę i przez kogo jest wydawane?
Pozwolenie na budowę wydawane jest przez organy administracji publicznej na różnych szczeblach. W przypadku większości projektów budowlanych, zezwolenia na budowę są wydawane przez urząd miasta lub gminy, na obszarze którego ma być przeprowadzona inwestycja. Decyzję może podjąć również starostwo powiatowe bądź urząd wojewódzki. Jeśli inwestycja ma znaczny wpływ na środowisko, organem wydającym pozwolenia na budowę może być Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Z kolei w przypadku, gdy inwestycja dotyczy obiektów zabytkowych lub znajduje się w otoczeniu zabytków, konieczne może być uzyskanie zezwolenia od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Jaki jest więc koszt pozwolenia na budowę? Przyszli inwestorzy musza liczyć się z pewnymi wydatkami w tym zakresie, lecz wbrew pozorom opłaty urzędowe nie są zbyt wygórowane. Pierwsza opłata skarbowa to zatwierdzenie projektu zagospodarowania działki, które jest niezbędne do wydania pozwolenie na budowę. Koszt takiej opłaty wynosi 47 zł. Druga opłata skarbowa to 1zł za każdy m2 planowanego budynku — przy czym całkowita suma nie może wynosić więcej, niż 539 zł. Ile zatem kosztuje pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego? W przypadku, gdy planowana powierzchnia budynku będzie wynosić 120 m2, całkowity koszt pozwolenia na budowę wyniesie 167 zł.
Ile czeka się na pozwolenie na budowę?
Czas oczekiwania na wydanie decyzji określony jest w ustawie Prawo budowalne i wynosi 65 dni. W przypadku, gdy okres ten zostaje przekroczony, organ wyższej instancji (np. wojewoda) nalicza karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki na organ decyzyjny (np. starostę). Oczywiście czas ten liczony jest od momentu złożenia wniosku ze wszystkimi wymaganymi dokumentami. W przypadku pojawienia się odmowy pozwolenia na budowę, inwestor ma 14 dni na odwołanie się do wydanej decyzji.
Pozwolenie na budowę — jakie dokumenty są potrzebne?
W celu uzyskania pozwolenia na budowę w Polsce, konieczne jest złożenie wniosku i przedstawienie kompleksowej dokumentacji, która poświadcza zgodność projektu budowlanego z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego. Przed składaniem wniosku o pozwolenie na budowę można skonsultować się z miejscowym urzędem miasta, gminy lub innym organem odpowiedzialnym za wydawanie zezwoleń na budowę. Dzięki temu można uzyskać dokładne informacje dotyczące wymaganych dokumentów i procedur. Aby możliwe było wydanie pozwolenia, należy okazać niezbędne dokumenty jak:
- Wniosek o pozwolenie na budowę — oficjalny formularz wniosku, który zawiera informacje o projekcie budowlanym, inwestorze oraz wszelkie dane niezbędne do jego przetworzenia. Wniosek ten jest dostępny do pobrania na stronach rządowych.
- Wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego — zawiera istotne informacje związane z planowanym użytkowaniem terenu, infrastrukturą, ochroną środowiska i innymi kwestiami regulującymi rozwój danego obszaru. Ten dokument jest wydawany w celu dostarczenia inwestorom, właścicielom nieruchomości lub zainteresowanym stronom istotnych informacji o planowanych regulacjach i ograniczeniach dotyczących danego terenu.
- Mapa do celów projektowych — jest sporządzana przez geodetę i posiada dane, które są istotne dla projektantów, inżynierów i innych specjalistów zajmujących się planowaniem przestrzennym. Konieczne jest w nim określenie granic działki, na której planowany jest projekt oraz to, ile ma hektarów. Należy zawrzeć też układy istniejących budynków i plany zagospodarowania przestrzennego. Jeśli projekt wiąże się z ochroną środowiska, konieczna będzie ekspertyza dotycząca pobliskich obszarów chronionych. W przypadku budowania infrastruktury drogowej lub transportu publicznego, może przedstawiać układ ulic, dróg i ścieżek. Przygotowuje się ją celem przedłożenia do powiatowego ośrodka dokumentacji geodezyjnej.
- Projekt architektoniczno-budowlany — konieczny jest zakup projektu architektoniczno-budowlanego, zawierającego plany architektoniczne, konstrukcyjne, instalacyjne. Konieczne jest też udostępnienie projektu zagospodarowania działki, który prezentuje szczegółowy opis obiektu, jego powierzchni zabudowy oraz sposobu realizacji. Projekt budowlany powinien zawierać dokładny opis techniczny. Konieczna jest również adaptacja projektu, którą wykonuje architekt na podstawie wcześniej wspomnianej mapy.
- Warunki techniczne odbioru mediów — są to określone standardy, wymogi i specyfikacje techniczne, które muszą zostać spełnione przez inwestora lub wykonawcę budowy przed przyłączeniem budynku do sieci infrastruktur. Budynek mieszkalny musi mieć dostęp do wody, energii elektrycznej, gazu oraz kanalizacji.
Zgodnie z ustawą Prawo budowlane, standardowy okres, w którym inwestor powinien rozpocząć budowę po otrzymaniu pozwolenia, wynosi 3 lata od momentu uzyskania pozwolenia na budowę. Po upływie tego okresu pozwolenie może przestać być ważne, co oznacza konieczność jego odnowienia lub wydanie pozwolenia na nowo. Dowodem potwierdzającym rozpoczęcie budowy domu będzie dziennik budowy. Całe szczęście to, ile trwa budowa domu nie jest określane w tym dokumencie.
Co można budować na zgłoszenie budowy?
W Polsce istnieje możliwość budowy bez konieczności uzyskiwania pozwolenia poprzez skorzystanie z procedury zgłoszenia budowy. W ramach tej procedury można realizować niektóre prace budowlane, które są mniej skomplikowane i nie mają znaczącego wpływu na środowisko oraz bezpieczeństwo publiczne. Można tego dokonać tylko w przypadku, gdy plan zagospodarowania terenu nie obejmuje obszaru zabytkowego lub nie jest konieczna ocena obszaru oddziaływania na środowisko. Oddziaływanie może dotyczyć takich miejsc jak pobliskie stojące budynki mieszkalne jednorodzinne lub obiekty gospodarcze. W przeciwnym wypadku konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę domu. Należy pamiętać, że zgłoszenia również należy dokonać, zanim rozpoczną się prace budowalne.
Pozwolenie na budowę a budowa bez pozwolenia
Budowa bez wymaganego pozwolenia na budowę jest działaniem nielegalnym i może prowadzić do różnych konsekwencji prawnych i administracyjnych. Na osobę lub firmę prowadzącą nielegalną budowę może być nałożona kara finansowa. Wysokość kary zależy od rodzaju i skali budowy oraz od decyzji organów administracyjnych. Ponadto organ administracyjny może wydać nakaz rozbiórki nielegalnie wybudowanego obiektu lub części obiektu. Koszty rozbiórki ponosi właściciel nieruchomości.
W niektórych przypadkach można próbować legalizować nielegalnie wybudowany obiekt poprzez proces tzw. „legalizacji”, który wiąże się z dodatkowymi kosztami i procedurami. W przypadku poztywnej decyzji możliwe będzie wznowienie robót budowlanych.
Więcej informacji na temat budowy bez pozwolenia znajdziecie również w poniższym materiale:
Koniecznie przeczytaj też: Ile kosztuje malowanie ścian? Cena malowania ścian i sufitów, sprawdź, ile zapłacisz!