Wiemy już jaka kostka brukowa jest dla nas najlepsza, mamy wybrane krawężniki, materiał na podbudowę, cement i piasek. Posiadamy również odpowiednie narzędzia. Przejdźmy więc do sedna sprawy. Jak układać kostkę brukową, aby cieszyć się nią przez wiele lat? Zacznijmy od projektu!
Odpowiedni projekt to podstawa
Bez dobrego zaplanowania przestrzeni nie będziemy w stanie prawidłowo ułożyć kostki brukowej na naszym ogrodzie. Dzięki projektowi obliczymy ilość niezbędnych materiałów (ilość kostki brukowej, krawężników, cementu, kruszywa i piasku). Projekt najlepiej wykonać na podstawie obszaru działki. Przy projektowaniu musimy zdecydować, czy ścieżki lub podjazd ma być możliwie jak najmniej skomplikowany, czy może chcemy użyć różnych wzorów i kształtów. Musimy również zabrać pod uwagę spadek terenu i ewentualne odprowadzenie wody.
Na samym początku planowania ścieżki należy wyznaczyć punkt bazowy (drzwi wejściowe domu, furtka, brama), z którego rozpoczniemy kłaść kostkę. W punkcie bazowym mocujemy palik i zawiązujemy na nim sznur. Kolejne pale umieszczamy na końcu ścieżki lub jej załamaniu. Wszystkie paliki łączymy za pomocą sznura, który wyznaczy nam przebieg całej ścieżki. Od bazowych pali wyznaczamy szerokość ścieżki i zaznaczamy ją szpadlem. W ten sposób możemy wyznaczyć całą powierzchnię ścieżki i dowiemy się jak układać kostkę brukową w naszym przypadku.
Korytowanie
Pierwszą rzeczą zaraz po zaplanowaniu ścieżki jest korytowanie. Za pomocą szpadla usuwamy ziemię z wyznaczonej powierzchni na głębokość około 15-20 centymetrów. Jeżeli kładziemy kostkę na podjeździe, należy kopać głębiej – na około 30-40 cm. W wypadku grząskiego podłoża zmuszeni jesteśmy do wykopania jeszcze głębszego koryta. Pamiętajmy, że dno wykopu musi być proste i być na jednakowej głębokości (chyba, że przewidujemy spad). Aby wykopać równe koryto, należy regularnie kontrolować głębokość za pomocą miary. Jeżeli wykopiemy zbyt dużo, nie możemy uzupełniać podłoża za pomocą gruntu rodzimego! Koryto wyrównamy w kolejnym etapie za pomocą kruszywa, które wykorzystamy do podbudowy.
Ułożenie krawężników
Aby kostka brukowa nie była stale zasypywana piaskiem spoza ścieżki oraz żeby trzymała się w pierwotnym miejscu, niezbędne jest odpowiednie ułożenie krawężników. Wykorzystuje się do tego najczęściej płyty o wysokości 20 cm i długości 50 cm. Jeżeli kładziemy krawężniki na podjeździe, warto wybrać płyty, które są solidniejsze i wytrzymają częsty ruch samochodowy.
Na samym początku układania krawężników należy położyć skrajne płyty – na dwóch prostych końcach ścieżki. Aby dalsze pomiary były dokładne, ustabilizujmy płyty krawężnikowe za pomocą prętów lub drewnianych kołków – w ten sposób zapobiegniemy możliwości poruszenia i odpowiednio wyznaczymy linię krawężnika. Aby wyznaczyć idealnie prostą linię, najlepiej użyć poziomicy laserowej lub wodnej, które świetnie sprawdzają się na większych powierzchniach. Jeżeli nie mamy żadnych specjalistycznych narzędzi, możemy użyć na tym etapie sznurek z klasyczną poziomicą murarską.
Krawężniki kładziemy na warstwie półsuchego betonu i dokładnie sprawdzamy czy są prosto położone (zarówno w pionie, jak i w poziomie). Jeżeli płyta została odpowiednio obsadzona, zasypujemy ją z dwóch stron. Od strony zewnętrznej używamy w tym celu grunt rodzimy, natomiast od wewnątrz warstwę podbudowy. Tak ułożony krawężnik musi być stabilny i równo położony. W innym przypadku cała ścieżka może po prostu wyjść krzywo lub po jakimś czasie “rozjechać się”.
Wyłożenie podbudowy
Jeżeli mamy już odpowiednio wyłożone krawężniki, czas na wykonanie podbudowy. Jak już wspomnieliśmy, głębokość podbudowy zależna jest od charakteru przyszłego użytkowania. Jeżeli wykonujemy ścieżkę z korytem na 20 cm, podbudowa powinna mieć około 10 cm, natomiast podjazd z przygotowanym korytem 30 cm należy wykonać z podbudową o grubości około 20 cm. Pamiętajmy, że nie warto oszczędzać na grubości podbudowy – dzięki większej głębokości mamy większą pewność, że ścieżka służyć nam będzie przez wiele lat.
Materiał do podbudowy musi charakteryzować się odpowiednią przepuszczalnością wód opadowych oraz mrozoodpornością. Do tego celu używa się naturalnych kruszyw. W zależności od przyszłego użytkowania, podbudowę wykonujemy z tłucznia o grubości 31,5-63 mm z dodatkiem klinca 16-31,5 mm lub mieszanki żwirowo-piaskowej 0-16mm.
Pamiętajmy, że przy większych powierzchniach nie obędzie się bez zagęszczarki wibracyjnej. Wysypaną warstwę ubijamy i sprawdzamy w wielu miejscach, czy wysokość jest odpowiednia. Przed użyciem zagęszczarki wysokość podbudowy powinna być około 20% większa niż planowana.
Na tak przygotowane podłoże wysypujemy piasek wymieszany z cementem – warstwę o grubości około 5 cm. Pamiętajmy, że podsypka powinna być sucha – w innym przypadku możemy zabrudzić powierzchnię zaprawą.
Wyrównanie
Po odpowiednim przygotowaniu podbudowy musimy ostatecznie wyrównać powierzchnię przed położeniem kostki. W tym celu używamy tak zwanego szablonu, który możemy wykonać z prostej deski.
Deska musi być dłuższa od szerokości ścieżki o 0,5 m i musi posiadać na obu końcach miejsce na krawężniki. Najlepiej posłużyć się tutaj przykładem:
Nasza ścieżka ma szerokość 1 metra, układać będziemy kostkę o grubości 6 centymetrów, a krawężniki wystawać będą na 3 centymetry. W desce o długości 1,5 metra, szerokiej na 15 centymetrów wycinamy na dwóch końcach klocki 35 na 8 cm. Deska będzie mieć kształt litery T.
Z tak przygotowanym szablonem przechodzimy do wyrównania powierzchni. Deskę przesuwamy wzdłuż ścieżki i zbieramy nadmiar piasku. Podbudowa powinna być wyższa o 1 centymetr od planowanej wysokości. Po wyrównaniu za pomocą szablonu przystępujemy do ponownego ubijania podłoża.
Jak układać kostkę brukową?
Jeżeli wyrównanie podbudowy mamy za sobą, przystępujemy do układania kostki brukowej. Kostkę układamy poprzecznymi rzędami, stojąc na wyłożonej powierzchni. Pamiętajmy, że szerokość ścieżki najlepiej obliczać za pomocą wielokrotności wymiarów używanej kostki. W ten sposób oszczędzimy sobie czasu na przycinaniu kostki. Przy układaniu krawężników najlepiej zostawić trochę luzu – nie można układać kostki na “wcisk”. W wypadku, gdy konieczne jest przycięcie, kostkę należy unieruchomić np. za pomocą ścisku śrubowego i przyciąć za pomocą szlifierki kątowej z odpowiednią tarczą.
Ostatni krok – zagęszczenie ścieżki i wysypanie piasku
Po ułożeniu kostki brukowej przychodzi czas na ostatni etap. Za pomocą zagęszczarki wibracyjnej wyrównujemy i osadzamy ułożoną kostkę brukową. Ubijamy podłoże na 1 centymetr – w ten sposób mamy pewność, że kostka jest solidnie ułożona.
Po zagęszczeniu powierzchni przystępujemy do wysypania piasku, który wejdzie w szczeliny pomiędzy kostkami. Dzięki temu kostki zaklinują się pomiędzy sobą i staną się jeszcze bardziej stabilne. Nadmiar piasku usuwamy za pomocą miotły.
Gotowe! Jeżeli wszystkie etapy wykonywaliście z precyzją, możecie cieszyć się ścieżką lub podjazdem przez wiele lat! Mamy nadzieję, że wiecie już jak układać kostkę brukową. Jak widzimy, układanie kostki nie jest skomplikowane. Do wykonania tej pracy potrzebna jest wyłącznie cierpliwość i dokładność.