Nazwa stal nierdzewna obejmuje różne stale odporne na korozję, które zawierają co najmniej 11 procent chromu. Zmiana zawartości chromu i dodanie innych pierwiastków, takich jak nikiel, molibden, tytan i niob, zmienia właściwości mechaniczne i fizyczne stali. W rezultacie powstają setki różnych gatunków stali nierdzewnej, które są objęte szeregiem norm krajowych i międzynarodowych.
Właściwości stali nierdzewnej
Stal nierdzewna ma właściwości korozyjne, w tym jest odporna na rdzę. W porównaniu z aluminium stal nierdzewna jest około 3 razy cięższa. Stal nierdzewna jest stopem, jednym z najczęstszych pierwiastków stopowych jest chrom.
Magnetyczność, a także odporność na korozję, to dwa z tych wymagań, które są kontrolowane przez różne stopy.
Stal o zawartości chromu powyżej 10,5 procent, a także różne inne pierwiastki w mniejszych ilościach, są uważane za nierdzewne. W połączeniu z tlenem chromu tworzy cienką, uszczelnioną, trwale przylegającą warstwę tlenku chromu – tzw. Warstwę pasywną. To właśnie ta warstwa pasywna odpowiada za odporność materiału.
Właściwości mechaniczne stali nierdzewnej
Wymagane właściwości mechaniczne są zwykle podane w specyfikacjach stali nierdzewnej. Minimalne parametry są również określone przez różne normy dotyczące materiału i formy produktu. Spełnienie tych parametrów wskazuje, że materiał został właściwie wyprodukowany zgodnie z odpowiednim systemem jakości.
Właściwości mechaniczne określone dla wyrobów walcowanych płaskich to zwykle wytrzymałość na rozciąganie, granica plastyczności (lub próba), wydłużenie oraz twardość Brinella lub Rockwella. Wymagania dotyczące właściwości prętów, rur i kształtek zazwyczaj określają wytrzymałość na rozciąganie i granicę plastyczności.
Dane techniczne stali nierdzewnej
Skład gatunkowy, właściwości mechaniczne i specyfikacja produkcyjna są regulowane przez szereg międzynarodowych i krajowych norm dotyczących stali nierdzewnej. Podczas gdy stary trzycyfrowy system numerowania stali nierdzewnej AISI (np. 304 i 316) jest nadal powszechnie stosowany do klasyfikacji gatunków stali nierdzewnej, opracowano nowe systemy klasyfikacji.
Systemy te obejmują 1-literowy + 5-cyfrowy numer UNS, taki jak S30400, zgodnie z definicją SAE i ASTM. Kraje europejskie przyjmują jednolite standardy Euronorm. Kraje te albo zastępują, albo dostosowują własne normy, aby odzwierciedlały normy Euronorm.
Niektóre gatunki nie są objęte standardowymi numerami i mogą być gatunkami zastrzeżonymi lub mogą być nazwane przy użyciu standardów dla specjalistycznych produktów, takich jak drut spawalniczy.
Opis gatunków stali:
- Klasa 304 / 1.4301 ma dobrą odporność na korozję i dobrą odkształcalność. Klasa 304 jest niemagnetyczna.
- Klasa 316 / 1.4404 ma doskonałą odporność na korozję i dobrą odkształcalność. Klasa 316 jest niemagnetyczna.
- Klasa 430 / 1.4016 to tania stal nierdzewna, wysoce ciągliwa i giętka. Dobrze się produkuje. Klasa 430 jest magnetyczna, nie zaleca się jej spawania.
- Klasa 409 / 1.4512 jest gatunkiem stali nierdzewnej odpowiednim do zastosowań w podwyższonej temperaturze, takich jak części układu wydechowego. Klasa 409 jest magnetyczna i dobrze się produkuje.
- Klasa 304L / europejski numer referencyjny – 1.4301 ma dobrą odporność na korozję i dobrą odkształcalność. Klasa 304 jest niemagnetyczna.
Podsumowując, jeśli szukamy wyrobów ze stali nierdzewnej, powinniśmy wiedzieć, o czym informują dane oznaczenia. Przykładowy produkt sklepu https://sklep-metale.pl/ ma opis „blacha nierdzewna 0.5x1000x250 H17/1.4016/430” oznacza on:
- arkusz blachy o grubości 0,5 mm
- o wymiarach 1000x250mm
- natomiast informacja H17/1.4016/430 to rodzaj stali w tym przypadku: stal ferrytyczna, magnetyczna. Nie nadaje się do spawania, ale łatwo się ją poleruje.